Ouders en school

Ouders en leerkrachten: Een ongemakkelijke en kwetsbare relatie!

In 99% van de literatuur over ouders en school wordt alleen bij ouders stilgestaan in termen van de invloed die zij hebben op de schoolprestaties van hun kinderen. In de weinige uitzonderingen op deze trend wordt veel onbegrip tussen leerkrachten en ouders beschreven. Dit onbegrip wordt grotendeels veroorzaakt door een chronisch gebrek aan communicatie, waardoor aan beide kanten allerlei verkeerde indrukken kunnen ontstaan.

Zo kunnen ouders en leerkrachten er bijvoorbeeld verschillende culturele en persoonlijke normen op nahouden over de relatie tussen ouders en school. Een ouder kan zich afzijdig houden van school omdat hij of zij denkt dat het een teken van gebrek aan respect of wantrouwen is naar de leerkracht om zich wel betrokken te tonen, terwijl de leerkracht dit interpreteert als desinteresse of een gebrek aan zorg voor het kind. Aan de andere kant kan een ouder proberen zich betrokken tonen en met de leerkracht willen samenwerken, terwijl de leerkracht dit als controlerend en bemoeizuchtig opvat.

Onderwijs is een emotioneel beladen project, waarbij kinderen de onzekerheden, ambities en investeringen van hun ouders mee naar school brengen, waarop door leerkrachten vervolgens wordt gereageerd met hun eigen kwetsbaarheden en de bagage die ze als professionals meenemen. Deze situatie vraagt bijna om vernedering, escalatie en gekwetstheid, en ouders en leerkrachten zijn hier zo bang voor dat ze in de verdediging schieten.

Ik heb over dit onderwerp geschreven in mijn lectorale rede. Ik heb presentaties gegeven aan leerkrachten en schooldirecteuren (zoals de nieuwjaarslezing voor JES Rijnland), en ik heb curriculum en trainingen ontwikkeld voor leerkrachten en school directeuren. Het kan voor beide enorm behulpzaam zijn om iets meer van de psychologie van ouderschap te begrijpen, even als hoe om te gaan met ouders.